“Dünya Emzirme Haftası” ülkemizin de içinde bulunduğu 120’den fazla ülkede her yılın ağustos ayının ilk haftasında kutlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF tarafından ilan edilen bu haftanın amacı; tüm dünyada anne sütü ile beslenmeyi desteklemek ve yaygınlaştırmaktır. Anne sütü ile beslenme, çocuğun sağlığı ve gelişimi için temeldir. Çocuk sağlığı ile ilgili kuruluşlar, ülkelerin sağlık bakanlıkları, bebeklerin doğumdan itibaren ilk altı ay boyunca sadece anne sütüyle beslenmeleri, 6.aydan sonra uygun tamamlayıcı besinler başlanarak emzirmenin en az 2 yaş ve ötesine kadar sürdürülmesi önerilmektedir. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018'e göre ülkemizde yeni doğan bebeklerin %86'sı doğumdan sonraki ilk gün emzirilmektedir. Sadece anne sütü ile beslenme oranları 3. ayda %45 iken, 5. ayda %14’e kadar azalmaktadır.
Uluslararası araştırmalar ve incelemeler doğumdan sonra emzirmenin, anne sütü alan bebeğe ve emziren anneye büyük fayda sağladığını ortaya koymaya devam etmektedir. Bebeğin fiziksel ve ruhsal sağlığı için en uygun besin, annenin kendi sütüdür. Her annenin sütü, kendi bebeği için en uygun bileşimdedir. Emzirmenin doğumdan sonra hemen başlatılması ve sık emzirme ile süt yapımı kolaylaşır. Anne sütü her zaman steril, temiz ve hazırdır. Bebeği enfeksiyonlardan korur, salgın hastalık zamanlarında bebeğin hastalanmasını önler. Aileye mali külfeti olmayan, çevre dostu bir besindir.Anneyi besin hazırlama yükünden kurtarır, bebeği ile zaman geçirmesini sağlar ve emzirmede salgılanan hormonlar annenin stresini azaltır.
Bu yıl Dünya Emzirme Haftasında emziren annelerin çalışma hayatına dönmelerinin ve aynı zamanda da emzirmeyi sürdürmelerinin desteklenmesinin önemini vurgulamaktadır. Anneler çocuklarını emzirmekle işleri arasında seçim yapmak zorunda kalmamalıdır. Çalışan annelerin nerede ve hangi pozisyonda çalıştığına bakılmaksızın ücretli annelik iznini kullanması, süt iznini kullanabilmesi, iş yerine anne sütünü sağıp, anne sütü saklama ortamının oluşturulması desteğinin sağlanmasına dair farkındalık oluşturulması amaçlanmaktadır.
Anne sütü ile beslenme, yaşam boyu olumlu etkileri olan çocuklar için hayati sağlık ve beslenme faydaları sağlar, gelecek için daha sağlıklı nüfus oluşturur. Etkin yasalarla verilen annelik hakları, çocukların ve kadınların sağlığını iyileştirir ve emzirmeyi artırır. Dünyada yarım milyardan fazla çalışan kadın, ulusal yasalarda temel annelik koruma haklarından yoksundurlar. Sadece 42 ülkede işverenlerin çalışanlarına emzirme veya süt sağma olanakları sağlamasını şartı bulunmaktadır. Bu gibi annelere destek veren yasaların azlığı da bebeklerin daha az anne sütü ile beslenmelerine neden olabilmektedir.
Bu durumun önlenmesi için,
- Doğum sonu en az 18 hafta, tercihen 6 aydan fazla ücretli doğum izni,
- İşverenlerin emzirme veya süt sağmak için ücretli izin ve özel bir alan sağlaması,
- Kayıt dışı sektörde veya sınırlı sözleşmelerde olanlar da dahil olmak üzere tüm kadınların doğum haklarına erişiminin sağlanması
- Hamilelik ve doğum sırasında ve sonrasında da dahil olmak üzere kadınlara yönelik istihdamla ilgili ayrımcılıkla mücadele annelerin işe dönüp, bebeklerini emzirmeleri için gereklidir.
Kaynaklar:
1. TNSA 2018. https://hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf
2. Dünya Emzirme Eylem Birliği-World Alliance for Breastfeeding Action. Dünya Emzirme Haftası. https://waba.org.my/wbw/
3. UNICEF. https://www.who.int/campaigns/world-breastfeeding-week/2023/key-messages
