Anne Sütü ve Kanser
Hazırlayanlar:
Prof. Dr. Nalan Karabayır
Anne sütü bebeğin yaşamında doğumundan sonraki en büyük mucize olup, yaşama en iyi başlangıcı yapmasını sağlamaktadır. Dünyada her yıl 1 milyondan fazla bebek ve çocuk anne sütü ile beslenemediği için ishal, solunum yolu başta olmak üzere enfeksiyonlardan dolayı hayatını kaybetmektedir. Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere çocuk sağlığı ile ilgilenen kuruluşlar yaşamın ilk altı ayında bebeklere tek başına anne sütü verilmesini, sonrasında uygun tamamlayıcı gıdalar ile emzirmenin en az iki yaşına kadar sürdürülmesini önermektedir. Emzirme, çocuklara ve annelerine kısa ve uzun vadeli sağlık ve gelişimsel faydalar sunar. Son yıllarda yapılan biyolojik ve epidemiyolojik araştırmalarla anne sütünün yararları daha iyi anlaşılmaktadır. Enfeksiyonlardan koruyucu faktörler ve bir dizi biyoaktif maddeler içeren benzersiz insan sütü bileşimi, bebeği çevresel etkilerden korur, bağışıklık sisteminin gelişimini destekler, sonuç olarak bebeğin sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlar. Anne sütünün, emzirme süresi boyunca bebeklerde, ölüm hızını ve hastalık riskini azaltıcı etkilerinin yanı sıra enfeksiyonlardan koruyucu, gastrointestinal sistem fonksiyonlarını düzenleyici ve nörogelişimsel fonksiyonları destekleyici etkileri bulunmaktadır.
Yapılan çalışmalarda anne sütüyle beslenme enfeksiyonlardan koruyucu etkileri dışında, içerdiği bazı maddelerin kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediği saptanmıştır. Nitekim, hiç emzirilmeyenlere göre özellikle altı aydan daha uzun süre ile emzirilen bebeklerde çocukluk çağı lösemi ve lenfoma riskinin azaldığı saptanmıştır. Anne sütünün içerdiği çok sayıda immünolojik olarak etkin madde ve içerdiği kök hücrelerin bebeğin aktif bağışıklığını geliştirerek lösemiden koruduğu düşünülmektedir.
Anne sütü anneyi de kanserden korumaktadır. Bir yıldan uzun süreyle emzirmek kadınlarda meme kanseri ve over kanseri riskini belirgin oranda azaltmaktadır. Doğum yapan kadınların dahil edildiği bir çalışmada emzirenlerin emzirmeyenlere göre endometrium kanserine yakalanma riski %11 daha az bulunmuş olup, bu etkinin özellikle emzirme süresi 6-9 ayı aştığında belirgin olduğu saptanmıştır.
Sonuç olarak anne sütü bebeğin optimal büyümesini sağlarken içerdiği eşsiz maddelerle bağışıklığı güçlendirmekte; hem bebek, hem de anneyi enfeksiyon ve kanserden korumaktadır. Bu nedenle bebeklerin 2 yaş ve ötesine kadar anne sütüyle beslenmesi desteklenmelidir.
Kaynaklar:
- Dünya Sağlık Örgütü. Anne sütü ile beslenme. https://www.who.int/health-topics/breastfeeding (Son erişim tarihi: 03.04.2021)
- Islami F, Liu Y, Jemal A, et al. Breastfeeding and breast cancer risk by receptor status–a systematic review and meta-analysis. Ann Oncol. 2015;26(12):2398-407.
- Victora CG, Bahl R, Barros AJ, et al. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet 2016;387(10017):475-90.
- Jordan SJ, Na R, Johnatty SE, et al. Breastfeeding and Endometrial Cancer Risk: An Analysis From the Epidemiology of Endometrial Cancer Consortium. Obstet Gynecol.
2017;129(6):1059-1067.
